Anh chỉ cho Tép xem một bức ảnh được treo tại vị trí trang trọng
của Bảo tàng, trong ảnh là khung cảnh bầu trời đỏ rực, biển bừng cháy dưới
hoàng hôn lộng lẫy, giữa mỏm đá Mồ Côi, một chấm người bé nhỏ đứng thẳng lên
kiêu hãnh hướng ra biển cả. Đó là một kiệt tác.
Nàng đến Vạn Lý vào cuối mùa hè, biển bắt đầu ngả sang màu xám
bạc. Sóng chậm rãi đổ từng cơn vào bờ cát ngổn ngang túi ni lông và chai nhựa
rỗng, gió mang vị tanh tanh mằn mặn luồn theo những mái lá ngả nghiêng nép dưới
bóng hàng dương.
Dừng chân nơi quán nước xoàng xĩnh với cái chòi lá có kê vài
chiếc ghế bố dài phía trước, nàng gọi một quả dừa tươi. Chị chủ quán bối rối vì
chỗ này chỉ có mấy thứ nước uống đóng chai loại rẻ tiền. Thong thả tháo giày
duỗi chân lên ghế, nàng khẽ nhíu mày liếc qua loạt nhãn hiệu vàng vàng đỏ đỏ
bày trước quầy, nhón tay vào ví kẹp một tờ tiền xanh:
- Qua bên kia mua hộ, đây là cả tiền công luôn.
Chị chủ quán tần ngần nhìn xuống chiếc chân giả vừa mới lắp còn
tê tái ở khớp nối rồi nhìn ra đứa con sáu tuổi đang chơi với chiếc xe cần cẩu
sứt bánh chỗ gốc cây. Chân chị quá đau còn thằng Tép lại quá bé để có thể bê về
một quả dừa từ cửa hàng bên con đường lớn, nơi cách cái quán nhỏ nằm loi thoi
cuối bãi của chị chừng vài trăm mét. Nhận ra vẻ băn khoăn của chị, nàng rút
thêm một tờ tiền xanh nữa:
- Nhanh lên, chọn quả lớn một chút.
Thoáng ngập ngừng biến mất, chị khập khiễng lê bước.
Nàng thấy ngạc nhiên vì đạt được mục đích ban đầu khá nhanh. Nhớ
có lần ở Vạn Hải nàng phải rút đến tờ tiền thứ tư mới bảo được một con bé thả
đứa em đang cõng trên lưng xuống vệ đường để bò vào đầm hái bông hoa súng. Khi
nó quay trở lại, nàng đã đưa sẵn máy ảnh lên để chớp lấy khoảnh khắc hoảng hốt
của nó khi không thấy em đâu. Lần đó đứa trẻ ba tuổi ngã vào bùn suýt chết.
Tất nhiên nàng chẳng cần hoa, cũng như lần này nàng chẳng cần
uống nước dừa.
- Này chị - Đợi người đàn bà tập tễnh được chừng hai chục bước
qua hàng rào gai, nàng gọi với theo - Dừng lại tôi bảo.
Câu tiếp theo nàng định nói sẽ là thôi khỏi cần nữa, bán cho tôi
chai nước dùng tạm. Thế rồi người đàn bà sẽ lộ ra vẻ mặt thẫn thờ tiếc nuối trả
lại hai tờ tiền xanh để nàng chớp vào máy ảnh đã căn chỉnh sẵn góc. Đã rất
nhiều lần nàng chơi trò này và lần nào cũng thành công. Nhưng bỗng nhiên từ bên
kia bụi xương rồng, một người đàn ông nãy giờ cặm cụi gỡ lưới chợt đứng vụt dậy
ngay trước mặt chị hàng nước:
- Hân đau chân cứ ở nhà với cháu, để đó tôi đi mua hộ.
Nhanh đến nỗi nàng chưa kịp phản ứng gì, người đàn ông đã quay
về trong phút chốc với quả dừa chặt vát gọn gàng cắm sẵn ống hút trên tay. Đặt
số tiền thừa còn lại vào cái hộp sắt tây lẫn lộn mấy đồng lẻ quăn queo, anh ta
nhướng một bên hàng chân mày rậm hướng về nàng với nụ cười nửa như giễu cợt:
- Lúc nãy cô đã bảo đây là tiền công.
Nàng rút chiếc vòi nhựa sọc xanh thả xuống cát với vẻ hờ hững
rồi lấy chiếc ống hút tre trong chiếc túi nhỏ xinh ra cắm vào quả dừa. Cũng như
bạn bè thành phố, nàng thể hiện xu hướng từ bỏ dùng đồ nhựa ở những nơi có
nhiều người nhìn thấy. Không để ý đến thái độ của nàng, người đàn ông cúi xuống
nhặt chiếc ống hút cùng mấy vỏ kẹo cao su bừa bãi xung quanh bỏ vào sọt rác sau
đó thong thả bước ra cuộn tấm lưới.
Phía ngoài xa, biển bừng lên lấp lánh. Nàng định nâng máy ảnh
lên thu vào ống kính vóc dáng cao lớn của anh ta in trong bóng chiều tà nhưng
rồi nhíu mày bỏ xuống vì bị chói.
* * *
Mọi thứ đã khác đi rất nhiều kể từ khi cha đi chuyến biển đầu
tiên, chỉ có ra khơi thật xa mới nhận ra biển vẫn là biển của những ngày xưa
cũ. Cha từng nói với Thuần như thế khi hai cha con đẩy chiếc thuyền trượt dần
trên bờ cát. Năm đó Thuần lên mười tuổi và những khu nghỉ dưỡng bắt đầu chạm
chân đến làng chài Vạn Lý. Đường ra biển trở nên chật hẹp bởi những quãng rào
bằng dây thép gai, du khách cau mày xua lũ trẻ cởi trần đánh bóng tránh xa khỏi
tầm nhìn, đám con gái trong làng thôi nướng cá mà vào làm trong các quán bar
ánh đèn nhấp nháy. Những chuyến biển của cha ngày một xa, dường như chỉ ở giữa
mênh mông sóng nước cõi lòng người đánh cá mới thoát khỏi nỗi muộn phiền nặng
trĩu.
Biển giữ cha lại trong chuyến cuối cùng. Mẹ đội vành khăn tang
trắng trên đầu xuôi về ghềnh đá. Biết đâu như thế lại đỡ đau lòng hơn, Thuần
nghĩ vậy khi chậm chậm đẩy chiếc cào nghêu sục vào bãi Cạn, nghe cát lún mềm
nẩy lên nhoi nhói dưới tay, rác nhiều hơn nghêu, khách đứng xem nhiều hơn người
đánh bắt.
- Bao nhiêu mớ này? - Nàng cất tiếng hỏi khi Thuần đang lúi húi
thu dọn đồ nghề. Thuần ngẩng đầu lên, nhận ra cô gái ở quán của Hân hôm qua bởi
cái nhìn hờ hững.
- Một trăm tám mươi nghìn - Anh nói sau khi dùng tay nhấc nhấc
mớ nghêu để ướm thử cân nặng.
Nàng đưa ra tờ hai trăm, ra hiệu không cần thối lại rồi cứ thế
mang mớ nghêu từ từ rắc xuống bãi cát, thêm một vài nhánh rều, chiếc chai nhựa
rỗng méo mó nằm nghiêng, đôi dép nhựa sứt quai bị sóng đánh dạt vào, tất cả tạo
nên một bố cục thật hoàn hảo. Nàng khom lưng bấm máy.
Một đợt sóng đột ngột tràn lên xô lệch bối cảnh của nàng. Hạ máy
ảnh xuống nhổ một bãi nước bọt trúng vào đầu con sóng, nàng cáu kỉnh:
- Thật tệ hết sức.
Thuần bình thản thu dọn đồ nghề quẩy lên vai thẳng bước về cuối
cồn cát. Sóng uốn từng lưỡi mềm theo bước chân cùng với tiếng rì rầm nhè nhẹ.
Sóng nhẫn nại vô cùng. Biển còn biết chịu đựng nhiều hơn thế. Anh nghĩ về điều
đó với một chút cay đắng. Làng chài Vạn Lý chỉ còn khoảng hơn chục nóc nhà co
cụm về bãi Mồ Côi, trong khi chờ giải tỏa họ sống dựa vào những đồng tiền từ
khách du lịch, đưa khách đi câu mực đêm, lặn xuống rạn đá mò tôm hay biểu diễn
đi cà kheo cào nghêu cho người ta chụp ảnh. Thuần vẫn ước một ngày nào đó sẽ có
một con tàu lớn để đi thật xa ra khơi, biển nơi đó mới là biển của những ngày
xưa cũ.
Ngang qua trảng cỏ lông chông, Thuần nhíu mày thấy Hân đang khó
nhọc kéo mấy khúc phi lao khô về làm củi. Bãi phi lao bị chặt để chuẩn bị xây
một sân gôn bờ biển, chính tại nơi này chị đã để lại chân trái trong một vụ tai
nạn lao động khi đi phụ hồ kiếm thêm tiền nuôi con. Thuần lẳng lặng bước đến
bên, xốc mớ củi lên cùng với đám dụng cụ cào nghêu lỉnh kỉnh rồi sải bước đi.
Người đàn bà bối rối một lát rồi lúp xúp theo sau. Khi chị về đến nơi thì Thuần
đã xếp mớ củi gọn gàng vào bên hông căn nhà lá.
- Phiền anh nhiều quá rồi, tôi tự thu xếp được - Người đàn bà
ngần ngại - Hôm qua anh làm tôi áy náy quá.
Thuần trầm giọng xuống:
- Đừng bận tâm. Coi như của biển cho, Hân cầm thêm mà sắm cho
cháu bộ quần áo - Thuần đưa cho chị tờ hai trăm còn ướt rượt, quay sang xoa mái
tóc khét nắng của thằng bé Tép lũn cũn bên cạnh - Chiều chú đưa Tép ra bãi Cạn
chơi nhé.
* * *
Điện thoại đổ chuông đánh thức nàng dậy lúc tám giờ kém mười
lăm, nắng và gió xộc thẳng vào phòng qua cánh cửa sổ mở rộng khiến nàng cay
mắt. Ngoài xa kia sóng vẫn đổ từng cơn trầm trầm vào kè đá, nàng thấy mình đang
ở một chốn mông lung nào đó giữa những cơn mơ, biển của kí ức và cuộc gọi đứt
đoạn rã rời.
Nàng sẽ xuất bản cuốn sách ảnh đầu tiên vào cuối mùa thu, tập
hợp chín mươi chín khoảnh khắc biểu cảm khác nhau của những người nàng gặp trên
nẻo đường rong ruổi. Một nửa trong số đó nàng chụp được hoàn toàn tự nhiên, nửa
còn lại buộc phải dàn dựng sắp xếp để tạo ra một tình huống nào đó khiến nhân
vật bộc lộ hết xúc cảm của mình. Đêm qua nàng thức trắng để xem lại những bức
ảnh đã hoàn chỉnh. Bắt đầu từ bức đầu tiên là gương mặt của mẹ hôm nàng bảo con
sẽ bỏ nhà đi.
Đó là một ngày mưa, lớp học tiếng Nhật nghỉ sớm, nàng về nhà và
vào thẳng phòng ngủ của mẹ để tìm máy sấy tóc hong ống kính bị ẩm. Nàng thấy mẹ
đang nằm trên giường trong vòng tay một người đàn ông lạ với vẻ mặt vô cùng
hạnh phúc.
Nàng sửng sốt.
Máy ảnh của nàng còn lưu lại gương mặt rạng ngời yêu thương của
mẹ trong bữa cơm gia đình sáng nay. Sau đó mấy tiếng đồng hồ là gương mặt ướt
đầm nước mắt khi bịn rịn tiễn bố lên chuyến tàu hàng vượt Thái Bình Dương trong
trang phục thủy thủ.
Rút cục thì mẹ có bao nhiêu gương mặt? Xung quanh nàng, mỗi
người mang bao nhiêu gương mặt?
Tự nhiên và sắp đặt, cuối cùng thì thứ nào đẹp đẽ hơn?
Nàng lang thang dọc bờ biển. File ảnh đầy lên bởi những người
nàng gặp. Mỏi mệt. Giận dữ. Hài lòng. Thảng thốt. Mừng rỡ. Đau đớn. Thất vọng.
Đủ mọi cung bậc hỉ nộ ái ố của đời người. Thế nhưng nàng vẫn mãi chưa tìm ra
bức nào đủ nặng. Hình như hầu hết đám đông đã chọn sống một cuộc đời buồn tẻ
đến nỗi những nếp nhàu trên mặt cũng bị nhào nặn thành ra chẳng khác gì nhau.
Mùa hè năm nay một người bạn gợi ý nàng hãy đến làng chài Vạn Lý, biết đâu ghi
lại được vài hình ảnh ấn tượng cuối cùng trước khi tất cả phải dời đi. Ban đầu
nàng định chọn người đàn bà cụt chân bán tạp hóa làm nhân vật chính. Nghe nói
trước đây chị ta đẹp nhất vùng bãi này và ngay cả bây giờ vẫn còn rất đẹp. Vẻ
đẹp sầu muộn của người đàn bà nghèo khó tật nguyền tạo cho nàng ấn tượng như
hôm ở Istanbul nhìn thấy một con ngựa Akhal - teke kéo chiếc xe chở khách trên
phố. Lúc đó nàng nghĩ sao gã xà ích có thể vung roi lên bộ lông ánh kim rực rỡ
ấy mà không thấy những tia lửa lấp lánh phát ra.
Thế rồi sau đó Thuần đột ngột xuất hiện. Nàng bị thu hút bởi cái
cách anh ta hiện diện giữa làng chài như một kẻ sợ bị tổn thương nên buộc phải
gồng mình chống đỡ những mũi tên vô hình từ mọi phía.
- Anh đồng ý để tôi chụp một vài bức hình in sách được chứ? -
Nàng thẳng thắn đề nghị cả chi phí.
- Nếu cô có thể làm thế - Thuần gật đầu trong khi vẫn tiếp tục
rũ lưới.
Vạn Lý giữ chân nàng suốt mấy tuần lễ, loanh quanh dọc theo bãi
Cạn, ghềnh đá Mồ Côi, doi cát Lở, loanh quanh bên những dấu chân hằn lên rồi bị
xóa trên bờ. Bộ nhớ máy đầy lên hàng trăm tấm nàng chụp mọi khoảnh khắc của
Thuần, nhưng giống như cuộc chiến âm thầm dai dẳng, anh luôn đông cứng biểu cảm
trên gương mặt mỗi khi nàng cố tình dàn dựng một trò chơi tình huống. Nàng kiên
trì kéo dài thỏa thuận. Trên thảo nguyên hay trong lòng biển, những kẻ săn mồi
không bao giờ bám theo con mồi còn khỏe mạnh, chúng rình rập con non lạc mẹ hay
kẻ đã bị thương.
Nàng nhớ một lần ngồi cùng anh và Tép trên chiếc thuyền vòng qua
ghềnh Mồ Côi chụp mặt trời mọc, tranh thủ khi có một con sóng đột ngột xoáy lên
nàng cố tình đẩy Tép chới với. Thuần nhanh chóng đỡ thằng bé bằng cánh tay vững
chãi. Cũng rất nhanh như thế anh nhìn thẳng vào nàng khi ấy đang chật vật ngồi
vững lại, ánh mắt lạnh buốt trong khi nét mặt không biểu lộ một chút cảm xúc
nào. Cái nhìn thấu suốt đó ám ảnh tâm trí nàng như rọi vào phim âm bản.
* * *
- Sao chúng ta lại phải đi hả chú?
Bé Tép hỏi khi hai chú cháu dắt tay nhau bước theo ghềnh đá,
không kịp nhìn phía chân trời vầng dương đỏ ối từ từ nhô lên khỏi mặt biển rực
màu như lửa. Sáng nay Thuần dẫn Tép ra đây định ngắm bình minh nhưng một vài
khách du lịch nhíu mày khó chịu khi thấy bóng người lọt vào ống kính nên bảo
anh cùng đứa bé tránh ra xa chút. Thuần đành rời đi chỗ khác, mãi không tìm ra
câu trả lời nào để Tép khỏi cảm thấy tổn thương. Cuối cùng anh nói:
- Chắc họ nghĩ biển là của họ.
- Họ thật ngốc.
Tép hồn nhiên nói vậy rồi nhoẻn cười. Vẻ mặt của nó khiến lòng
anh bớt nặng nề hơn. Thằng bé chưa hiểu rằng những người có tiền luôn nghĩ họ
có thể sở hữu mọi thứ.
Sớm muộn rồi cũng phải rời đi thôi, Thuần ngày càng thấy rõ anh
chẳng thể nhẫn nại hơn được nữa. Một người bạn cũ của cha đã gọi điện cho anh
mấy lần, con tàu vỏ thép của ông sắp sửa hạ thủy và ông muốn có Thuần cùng
những chàng trai làng Vạn Lý khác trong chuyến hành trình đầu tiên ra đến tận
Trường Sa. Khi còn sống cha Thuần đã luôn ước có một chuyến đi như vậy.
Thuần cũng muốn đi, Vạn Lý chẳng còn lại gì khi người ta dần bỏ
nghề đi biển. Nhưng anh đi rồi mẹ con Hân sẽ ra sao? Căn nhà lá vắng bóng đàn
ông có trụ lại được qua mùa mưa bão? Ai sẽ chỉ cho Tép cách nhận biết từng
luồng cá chạy, cách nhìn ráng đổ đoán biển động hay yên? Nhiều lần ngập ngừng
nhìn Hân qua hàng rào gai, anh khẽ nói: Hay là mẹ con em đi với tôi đi. Người
phụ nữ cúi xuống khúc chân tật nguyền của mình, giấu một nụ cười cay đắng: Em ở
đây chờ anh ấy về.
Người chồng mà Hân nhắc đến tất nhiên sẽ chẳng bao giờ quay về
lần nữa. Chị chỉ bấu vào cái lí do mong manh đó để từ chối trở thành gánh nặng
cho Thuần. Hai người lớn lên bên nhau từ thuở nhỏ, Thuần chưa kịp ngỏ lời yêu
thì Hân đã được mẹ hứa gả cho người bỏ mối nước đá vẫn thường chạy xe dọc làng
chở theo những thùng xốp cao ngất. “Đừng lấy chồng làm nghề biển, đợi chờ nơm
nớp suốt cả một đời khổ lắm con ơi”, mẹ chị vừa lấy chéo áo lau nước mắt vừa
nói vậy. Ngày dạm ngõ chị, Thuần đang ở ngoài khơi, khi anh trở về hai cọng dừa
lẻ loi định kết chữ “Vu quy” đã khô đi dưới nắng.
Cũng dưới hơi nắng ngột thở đó, người chồng chưa cưới của Hân
ngã vào vòng tay bà chủ tiệm spa kế bên khu nghỉ dưỡng, để lại trong cô cái
bụng bầu lớn dần lên không thừa nhận. Rồi các dự án du lịch quy mô lớn ngày
càng nhiều lên, làng chài dần bị đẩy dạt về cuối bãi, Hân lạc mất anh ta giữa
ồn ào chộn rộn, đành học cách giấu nỗi buồn bằng vẻ ngoài thinh lặng như không.
Bên kia hàng rào gai, gió thổi khô ánh nhìn người đàn ông chiều
chiều gỡ lưới.
* * *
Nắng nhạt màu dần khi trời chuyển về thu, con sóng đổ vào bờ
cũng trở nên lười biếng. Mẹ đã từ bỏ việc gọi điện cho nàng sau bảy trăm sáu
mươi chín cuộc không được bắt máy. Bố vẫn ở bên kia bờ Thái Bình Dương, một vài
tin nhắn ngắn ngủi kể về hải cảng nào đó có những người da màu hát về quê hương
xa xôi và tăm tối. Nàng lờ mờ đoán rằng bố đã biết tất cả mọi chuyện từ trước,
nụ cười thường tắt trên môi ông rất nhanh sau khi cảnh đoàn viên được chụp
xong, nhưng nàng quá mải mê chỉnh sửa ảnh nên không kịp nhận ra.
- Một ngày nào đó con sẽ nổi tiếng vì những bức ảnh hoàn hảo do
mình chụp - Nàng hào hứng nói.
- Những thứ hoàn hảo quá thường ẩn chứa nhiều bất hạnh - Bố nàng
trầm ngâm - Kenvin Carter đã tự sát chỉ ba tháng sau khi nhận giải Pulitzer và
bố cá là phút cuối đời anh ta đã ước mình chưa bao giờ chụp bức Kền kền chờ
đợi.
Mẹ nàng bận rộn rắc hạt tiêu lên món hàu nướng bơ trong khi hai
bố con tranh cãi về việc tay phóng viên người Mỹ đó nên tập trung lựa góc máy
để chụp bức ảnh một con kền kền rình chờ rỉa thịt đứa bé Sudan sắp chết đói hay
vội vàng chạy tới đuổi con chim đi. Kenvin đã chọn cách thứ nhất và bức ảnh
đăng trên tờ New York Times khi đó đã làm cả thế giới kinh hoàng.
- Nghệ thuật nhiều khi rất tàn nhẫn - Bố nàng nói thế để kết
thúc cuộc tranh luận, còn mẹ nàng thở phào nhẹ nhõm vì bộ móng tay mới làm ở
tiệm nail đắt tiền nhất thành phố không đến nỗi bất tiện lắm khi ăn hải sản.
Cuộc trò chuyện mới chỉ diễn ra hồi đầu năm nhưng nàng tưởng như
đã cách đây hàng thập kỉ. Nàng mệt mỏi thấy mình bị mắc kẹt quá lâu nơi Vạn Lý,
những chiếc thuyền phơi mình nứt nẻ, món mực ống trắng nhợt như ma và cuốn sách
ảnh không biết bao giờ mới hoàn thành được. Nỗi chán chường dần trở thành cáu
kỉnh, nàng lang thang dọc bờ biển, sục bàn chân trần vào cát, giẫm chết lũ còng
rồi đá văng chai nước bỏ không lăn lục cục theo sóng.
Bất chợt nhận ra thằng bé Tép đang chăm chú nhìn mình, một ý
nghĩ lóe lên trong đầu, nàng vẫy nó lại gần rồi bảo:
- Này nhóc, lại đây cô cho cháu xem này.
Nàng mở phần lưu ảnh ra và ngay lập tức thằng bé bị thu hút, nó
tròn xoe mắt ngạc nhiên khi thấy hai mẹ con nó đẹp tuyệt dưới góc máy của nàng.
- Cháu thấy có đẹp không? - Nàng thân thiện hỏi.
Thằng bé gật gật đầu. Nàng ân cần bảo tiếp:
- Cháu có biết bức ảnh này thiếu cái gì không?
Thằng bé ngơ ngác lắc đầu. Nàng thấp giọng xuống đầy thương cảm:
- Thiếu mất một người bố, Tép ạ. Cháu thấy đấy, ở xóm chài này
bạn nào cũng có bố cả, nhưng riêng cháu thì không. Cô biết như thế khổ lắm! Mai
mốt đi học cháu sẽ bị các bạn trêu chọc vì chuyện đó. Bọn chúng sẽ ném đá vào
cháu và nói cháu là đồ con hoang. Đồ con hoang - Nàng cố tình nhấn chậm từng
chữ - Cháu hiểu không?
Đôi mắt mở to của thằng bé bắt đầu chớp chớp liên tục, hai làn
môi nó run run rồi dần trở nên mếu máo:
- Mẹ cháu nói bố đang đi biển chưa về.
- Cháu có muốn bố về không? - Nàng tiếp tục ngọt ngào - Dễ lắm
luôn! Chỉ cần lúc xế chiều cháu ra cồn đá Mồ Côi nhặt mười cái vỏ ốc xà cừ rồi
hướng ra biển đọc điều ước là sẽ thành hiện thực. Ngày xưa cô đã làm thế nên cô
gọi được bố về đấy. Đây này, để cô cho cháu xem ảnh gia đình cô nhé!
Thằng bé tần ngần trước bức ảnh nàng vừa mở ra, trong đó có một
gia đình 3 người mỉm cười rạng rỡ nắm tay nhau trên bờ cát, xung quanh là mười
con ốc biển xếp thành hình trái tim do bố nàng mang về từ một hải cảng xa xôi
nào đó. Nàng bỗng thấy đắng đót nơi cuống họng, hình như hôm đó là sinh nhật
nàng.
Thản nhiên cắt vào sợi dây neo cuối cùng, nàng ấn nút delete.
* * *
Chiều bỗng đổ ráng mỡ gà ba góc trời vàng rực, biển ầm ì đặc
sánh như một chảo dầu sôi. Làng vạn chài thắt lại trong nỗi lo sợ âm thầm,
những điềm báo tai ương hiển hiện quá rõ ràng mà mấy chiếc thuyền câu lẻ loi
vừa ra khơi chưa thấy quay trở lại.
- Có khi đêm nay biển động - Một người đàn bà vừa vuốt phẳng mấy
đồng tiền lẻ để mua mì tôm ở quầy tạp hóa của Hân vừa thốt lên lo lắng - Cầu
trời cho bố lũ trẻ biết mà trở về. Nghèo thì cũng đã nghèo rồi, thà lỡ một
chuyến biển còn hơn để vợ ở nhà đợi héo mòn khúc ruột.
Người đàn bà tong tả bước đi, Hân ứa nước mắt nghĩ đời mình sao
nghèo xác nghèo xơ đến nỗi không có được một người chồng để đợi. Gã đàn ông bội
bạc của chị chắc giờ đang yên ổn ở một nơi rực rỡ ánh đèn, cả đời nước biển
chẳng bao giờ chạm đến ngón chân xỏ trong giày da bóng lộn. Chỉ có Thuần vẫn
lênh đênh đâu đó giữa những con sóng bất trắc xa kia. Hân bỗng thấy lòng dội
lên một nỗi lo âu vô cớ.
Trong lúc chị chìm trong suy tưởng, bé Tép chầm chậm rời khỏi
nhà hướng về cồn đá Mồ Côi, nơi bé biết có những chiếc vỏ ốc xà cừ lấp lánh gọi
được người bố từ ngoài biển. Đang lang thang trên bãi cát, nàng phát hiện ra
hành động của thằng bé nên lặng lẽ bám sát theo sau. Lúc này triều thấp, những
tảng đá lô nhô sắc nhọn nổi lên tạo thành một vệt đường dẫn ra tận cồn, thằng
bé lần theo gờ đá trơn trượt mà bước về phía ráng chiều như bị mê hoặc. Tim
nàng thắt lại trong cảm giác hân hoan tội lỗi.
* * *
Khi bé Tép đến được đầu kia của cồn đá thì nàng cũng đã lựa được
một góc máy tuyệt đẹp từ phía thấp hơn bên này, cả người quỳ xuống vững vàng
trụ vào giữa hai vách hẹp. Nàng nín thở hướng ống kính chếch lên bắt sáng. Dưới
bầu trời đỏ rực, biển bừng cháy trong hoàng hôn, mỏm đá nhô lên chơ vơ với một
chấm người bé nhỏ tạo nên tổng thể hoàn hảo từng đường nét.
Thằng bé cúi xuống mải miết tìm từng vỏ ốc. Nào đủ chưa nhóc.
Đứng lên. Đứng thẳng lên đi. Nàng thì thầm như cầu khẩn. Thủy triều bắt đầu
dâng, nước biển ngập qua giày ngấm vào vết rách do đá cắt chân xót buốt nhưng
nàng không nhúc nhích. Nàng giữ yên tay máy đã gần như tê cứng mặc cho nước
tiếp tục dâng lên cao hơn, bãi đá chìm dần và sóng bủa vây quanh nàng mang theo
hơi thở của vực sâu lạnh lẽo.
Đầu bên kia cồn đá, thằng bé vẫn cúi lom khom vì chưa kiếm đủ
mười con ốc. Ráng chiều đổi màu, nàng thấy tim mình nghẹt lại. Chỉ một chút
nữa, một chút nữa thôi, nàng van vỉ.
Thủy triều lên rất nhanh, thoáng chốc nước ngập ngang thắt lưng
cùng tiếng sóng sôi réo thúc vào lồng ngực, nàng cắn môi bật máu, giữ nguyên tư
thế đang quỳ lặng phắc như hóa đá. Lúc này hoặc không bao giờ nữa.
Nước tiếp tục dâng.
Phía bên kia bé Tép đột ngột đứng thẳng dậy.
Nhanh như chớp nàng rướn người lên bấm máy.
Đúng lúc đó, một đợt sóng đột ngột ập thẳng vào người, nàng tuột
chân rơi thẳng xuống từ mỏm đá. Sau một tích tắc kinh hoàng, nàng vùng vẫy ngoi
lên nhưng bị con sóng dữ dằn đè xuống. Nước tràn vào mồm sặc sụa. Nàng hoảng
hốt đạp chân vung tay điên cuồng cố ngoi lên lần nữa, há mồm hớp hớp không khí
rồi lại bị nhận chìm vào bọt sóng. Lần cuối cùng nhô được đầu lên khỏi mặt biển
đang nổi sóng dữ dội, nàng loáng thoáng thấy một chiếc thuyền thúng lấp lóa ánh
đèn hướng ra cồn Mồ Côi nơi bé Tép đang đứng. Nàng cuống quýt cố đưa cánh tay
rã rời lên vẫy vẫy nhưng một con sóng lại chồm tới nhấn nàng sâu lút vào vực
thẳm tối đen.
Sáng hôm sau, dưới ánh bình minh trong trẻo, xác nàng nổi lên
bập bềnh bên ghềnh đá. Tay chân nàng duỗi thẳng, tóc xõa ra lẫn với rong rêu,
hai mắt mở to nhìn lên bầu trời xanh thẳm, cổ vẫn đeo chiếc máy ảnh có khả năng
chống thấm nước.
* * *
Vào dịp nghỉ hè ba năm sau, Thuần dẫn con đến tham quan Bảo tàng
Biển quốc gia. Anh chỉ cho Tép xem một bức ảnh được treo tại vị trí trang trọng
của Bảo tàng, trong ảnh là khung cảnh bầu trời đỏ rực, biển bừng cháy dưới
hoàng hôn lộng lẫy, giữa mỏm đá Mồ Côi, một chấm người bé nhỏ đứng thẳng lên
kiêu hãnh hướng ra biển cả. Đó là một kiệt tác.
Trần Thị Tú Ngọc
.