Sputnik ngày 2/10 dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết Nga đã hoàn thành việc chuyển giao hệ thống phòng thủ tên lửa S-300 và 49 thiết bị quân sự khác cho Syria.

Người đứng đầu Bộ trưởng Quốc phòng Nga cũng cho hay các chuyên viên kỹ thuật quân sự của Syria phải học cách sử dụng và vận hành S-300 trong vòng ba tháng thì mới có thể thao tác thuần thục hệ thống phòng thủ này.

Dù ông Shoigu không tiết lộ 49 thiết bị quân sự khác mà Nga chuyển cho Syria cùng đợt này với S-300, nhưng theo giới quan sát thì đó có thể là các thiết bị tác chiến  điện tử, giúp quân đội Syria có khả năng phòng thủ cao nhất có thể.

Nga chuyển giao S-300 cho Syria sau khi máy bay trinh sát Il-20 của quân đội Nga bị phòng không Syria "bắn nhầm" trong lúc đáp trả một cuộc không kích của Israel, khiến15 binh sĩ Nga thiệt mạng.

Nga vốn dừng kế hoạch chuyển giao S-300 cho Syria sau khi thoả thuận với Israel, tuy nhiên khi xảy ra "sự cố IL-20" thì Nga chấm dứt thoả thuận, vì Moscow cho rằng Tel Aviv đã mắc lỗi cố ý trong việc "bắn nhầm" này.

Và ngày 24/9, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã điện thoại thông báo với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về việc Nga cung cấp hệ thống phòng không S-300 cho Syria trong thời gian 2 tuần.

Đáp lời, ông Netanyahu cho rằng Nga cung cấp vũ khí tiên tiến cho các diễn viên vô trách nhiệm Syria sẽ làm tăng tình trạng nguy hiểm trong khu vực, và Israel sẽ tiếp tục bảo vệ lợi ích của mình, theo The Times of Israel.

Washington cũng cảnh báo Moscow, khi Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton nói rằng quyết định của Nga là một "sai lầm lớn" và sẽ làm "leo thang đáng kể" căng thẳng tại Trung Đông. Ông kêu gọi Moscow xem xét lại.

Tuy nhiên, Tổng thống Putin đã không xem xét lại quyết định của mình khiến Thủ tướng Netanyahu phải cầu cứu Tổng thống Trump và vị tổng thống doanh nhân của nước Mỹ đã cam kết sẽ bảo kê cho quân đội Israel tấn công Syria. 

Điều đó cho thấy giới lãnh đạo cao nhất tại Washington và Tel Aviv rất quan ngại về việc Nga cung cấp hệ thống phòng không S-300 cho Syria, vậy nhưng giới quân sự Israel và Mỹ dường như rất xem thường chuyện này.

Một quan chức cấp cao Mỹ cho rằng "việc Nga đưa hệ thống phòng không S-300 vào Syria sẽ chẳng giải quyết được vấn đề, bởi hệ thống phòng thủ Syria không chuyên nghiệp và tính vô tổ chức của quân đội Syria".

Còn Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Liberman, sau khi biết Moscow xem xét cung cấp S-300 cho Syria, đã đánh giá rất thấp kế hoạch của Nga cũng như công hiệu của S-300 đối với không lực Israel trong hoạt động tại Syria.

Sự cố IL-20 thực sự là thảm hoạ với Israel

Cựu Giám đốc tình báo quân sự Israel Amos Yadlin, hiện đứng đầu Viện nghiên cứu an ninh quốc gia Israel, thậm chí còn khẳng định lực lượng không quân Israel sẽ dễ dàng tiêu diệt S-300, nếu nó được chuyển giao cho Syria.

Cho đến giờ phút này, sau khi Nga hoàn tất việc chuyển giao hệ thống S-300 cho Syria, những nhà quan sát vẫn chưa thể lý giải được sự lệch pha giữa giới lãnh đạo với giới quân sự Mỹ-Israel trước hành động của Moscow.

Có luồng ý kiến cho rằng vì việc Moscow chuyển giao S-300 cho Damascus chỉ giúp tăng cường khả năng phòng thủ cho quân đội Syria nên chỉ cần xây dựng cơ chế tránh xung đột với Nga là có thể vô hiệu hoá công hiệu của S-300.

Điều này thể hiện rõ qua lời người phát ngôn viên của liên minh chống khủng bố do Mỹ lãnh đạo tại Syria, Sean Ryan, khi nhận định rằng việc Nga cung cấp các tổ hợp S-300 cho Syria sẽ không ảnh hưởng đến các hoạt động của liên minh.

"Điều đó chẳng làm thay đổi điều gì cả. Đó chỉ là hệ thống phòng thủ. Chúng tôi đã có cơ chế tránh xung đột với Nga tại Syria”, ông Ryan nhấn mạnh trong một cuộc họp báo diễn ra ngày 2/10.

Có luồng ý kiến khác thì cho rằng thực ra hệ thống phòng không S-300 đã lỗi thời trước các loại vũ khí hiện đại khác của Mỹ và Israel, nên không lực Israel vẫn hoàn toàn có thể ra-vào Syria như chốn không người.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, những phát ngôn của giới quân sự Mỹ và Israel chỉ là một cách định hướng dư luận nhằm làm giảm giá trị những nước đi của Tổng thống Putin khai thác giá trị và nâng cao ý nghĩa cho "Sự cố IL-20".

Bởi trong chiến tranh, khi một lực lượng có thêm bất kỳ loại vũ khí mới nào - dù là công hay thủ - thì luôn là một sự báo trước việc gia tăng thiệt hại cho đối phương, trong đó đặc biệt là thiệt hại về nhân mạng.

Là những chuyên gia trong việc "lấy chiến tranh nuôi dưỡng hoà bình", giới quân sự Mỹ và Israel thừa hiểu sự nguy hại đó khi S-300 được Nga trang bị cho hệ thống phòng thủ Syria.

Netanyahu đã giúp Putin có cớ hợp lý chuyển giao S-300 cho Syria

Còn nhìn nhận S-300 lỗi thời trước hệ thống vũ khí hiện đại của Mỹ và Israel thì có lẽ không thuyết phục, vì chính Thủ tướng Neanyahu từng "năm lần bảy lượt" sang Moscow gặp Tổng thống Putin để thuyết phục Moscow hoãn giao S-300 cho Syria.

Phải khẳng định rằng, Tel Aviv đã mắc sai lầm chiến lược khi cho những chiếc máy bay F.16 của Không quân Israel thực hiện chiến thuật "ép-núp" chiếc máy bay trinh sát IL-20 của Nga, từ đó gây ra "Sự cố IL-20".

Và Tổng thống Putin đã biến sai lầm này của Tel Aviv thành cái cớ hợp lý để chuyển giao hệ thống S-300 cho Damascus. Đây là một điều hết sức nguy hại cho Israel và cả Mỹ trong cuộc xung đột Syria hiện nay.

Do vậy, không phải Washington và Tel Aviv xem nhẹ việc Moscow cung cấp S-300 cho Damascus, mà thực ra họ đang đánh lạc hướng dư luận, để có điều kiện tìm cách hoá giải nước đi quyết đoán của Tổng thống Putin sau "Sự cố IL-20" mà thôi.

Ngọc Việt